Liesbet in Suriname

Naast al dat die uitstapjes werk ik hier toch ook nog ong. 40u per week in het ziekenhuis(ja toch nog:-)). Daar ken ik ondertussen al goed mijn weg. De Ic blijft een beetje een rustige afdeling, maar wel een heel leuke afdeling. Heel leuke collega's die vooral veel kennis hebben door hun jaren ervaring. Regelmatig maken we vergelijkingen tussen de verschillende ziekenhuizen. Het hele groot verschil is dat ze hier zo weinig materiaal hebben dat ze vaak improviseren om iets te kunnen doen. Wel steeds goed gevonden om het dure materiaal te vervangen. En heel veel materiaal gebruiken ze opnieuw.

Om 5 uur worden de patiënt door de nachtdienst gewekt om hun tanden te poetsen. Na het poetsen krijgen ze een kopje koffie of thee. En pas na de overdracht om 7 uur worden de patiënten gewassen. In die tussen tijd hebben de patiënten die mobiel zijn de kans om zich te douchen. Als de nachtdienst nog tijd overheeft beginnen zij alvast met wassen.
Na de overdracht worden de laatste patiënten in bed gewassen, bedden opgemaakt en de zalen opgeruimd. Want om 10u is het bezoek uur en dan moet alles klaar zijn.
Maar op de Ic verloopt het natuurlijk een beetje anders. Wij lezen om te beginnen al geen ochtendgebed. Waarom?? ik zou het niet weten. Beginnen te parameters te controleren en baden de mensen. Brengen de papierwinkel in orde. T is ook hier echt de moeite met wat je allemaal moet noteren. Dokters moeten al wat vaker gebeld worden. Familie komt al eens wat vaker langs, vooral als het slecht gaat met hun familielid. Mensen sterven hier sneller. Door het tekort aan medicatie staan de dokters al sneller met hun handen in het haar. Alle apotheken worden vaak opgebeld. Om dan uiteindelijk 1dag de patiënten te kunnen behandelen.
Heel veel mensen lijden aan diabetes( suikerziekte) en hypertensie(hoge bloeddruk). Dit is dan ook een standaard vraag bij een opname.
Verder is er in de stad geen malaria meer. Maar op bepaalde plaatsen in het binnenland wel nog. Dengue komt hier in de stad wel veel voor. Overal in het ziekenhuis hangen affiches met wat je moet doen om dengue te voorkomen en wat de symptomen zijn. Maar nu in de droge tijd komt het niet veel voor. Pas binnen een paar maanden zullen er weer veel mensen opgenomen worden met dengue.
Slangebeten heb ik zelf nog niet gezien maar die komen hier ook vaak voor. Ook in de stad als je pech hebt valt er eentje uit de boom...
En dan verder ook de gewone ziekten als bij ons. Vele soorten kanker met dan vooral borstkanker( ook veel affiches te zien hoe je je zelf moet onderzoeken op borstkanker) en darmkanker.
Veel knieprotheses komen naar de ic. Maar vaak hebben ze al een kopje thee gedronken op de recovery...

Even wat uitleg bij de foto's zodat jullie ook weten waar jullie naar kijken.
De eerste 2 zijn van zaterdagavond. Er was een groot feest bij Joyce in de tuin. Want Ricardo (schoonzoon van Joyce) was 45 jaar geworden. Iedere 5 jaar is het iets speciaals. Ze noemen het dan ook een "Bigi jari"(of zoiets). En speciaal rond die tijd is hij naar Suriname gekomen om het hier te kunnen vieren. Het leek een beetje op een trouwfeest. Veel gedans, eten en een groepje die de hele avond voor live muziek zorgde. Heel leuk. Terwijl het groepje even pauseerde was het de beurt aan de jongere nichtjes en neefjes om hun kunsten te laten zien. Op de eerste foto zie je Gianni die zijn vader (Dennis,met zwart hemd) op de pianno begeleid tijdens het zingen.
Op de derde foto kan je zien dat ze hier echt alles in plastiek zakje doen. Een zakje rijst, pepers, je drankje... en als je zegt dat je geen zakje wil, krijg je precies nog eentje extra.
De volgende twee zijn tijdens het salsa examen. Ik heb namelijk een beginners cursus salsa gevolgd. Heel leuk, maar de test was echt grappig, zo serieus allemaal. 5 juryleden, geen toeschouwers, om ons niet nerveus te maken... Maar ik mag door naar de semi gevorderden.
En op de laatste foto zie je de zonsondergang net voor de test.

Enkele weken geleden ben ik samen met Linda naar het 'S Landsziekenhuis geweest. Een collega van Linda werkt ook daar. 'S Lands ziekenhuis staat op een indrukwekkend terrein. Het is het oudste en eerste ziekenhuis van Parmaribo. Het bestaat uit verschillende paveljoenen. Allemaal houten gebouwen uit de kolloniale tijd en dan ook met die typische bouwstijl. De deuren om naar de kamer te gaan zijn van die grote, zware houten deuren, hoge plafonds, schitterend. Alleen is alles er veel armzaliger. De zalen zijn groot. 10 mensen liggen op een zaal. Privacy is er niet. Maar alle patënten ontvangen ons met open armen. Wel jammer dat alles zo vervallen is. Ze zijn druk bezig met vernieuwingen. De houten vloeren worden opgeknapt. Ook in dit ziekenhuis is er een klasse afdeling. Duidelijk van de buitenkant te zien, alles is er goed onderhouden de balustraden aan het balkon mooi geschilderd. Iedere specialiteit heeft zo zijn eigen gebouwtje. Ergens het achterste gebouw is die voor de HIV patiënten. Hier in Suriname komt het heel veel voor. Het drugsgebruik is hier heel groot waardoor het gevaar natuurlijk stijgt. Op de hoek van het straat bij het ziekenhuis staat er bord die de mensen hun aandacht trekt over de problematiek en daar staat symbolisch een klok boven op die 5 voor 12 aanwijst. Ook langs de straten staan veel borden met informatie over HIV.
De zuster brengt ons overal heen. De pediatrie is mooi. Een organistie uit Nederland heeft onlangs de hele afdeling vernieuwd, vele kleurtjes, mooi speelgoed. De kindjes vervelen zich niet als ze al een beetje beter zijn. Een schattig jongetje kwam ons toegelopen met een grote glimlach. Hij dacht dat hij nieuwe zusters kreeg. Beetje teleurgesteld ging hij dan terug de 2 meisjes van op zijn kamer lastig vallen. Intensieve zorgen is echt modern. Mooie monitoren pronken naast de oude bedden en in de verpleegpost staat er ook een monitor. Zodat ze vandaar uit alle patiënten kunnen volgend. De kraamafdeling is enkele zalen met telkens 10 bedden met daar tussen het wiegje van hun kindje.

Deze week is een giftdoos aangekomen uit Nederland. Oude niet gebruikte spullen worden hierheen gestuurd. Veel was het niet maar alles wordt mooi verdeeld over verschillende afdelingen die het materiaal het best kan gebruiken. Eigenlijk was het een doos speciaal voor de IC... Helaas zit er geen uitleg bij. Waardoor bepaalde heel handige materialen ergens heel diep in de kast verdwijnen. Wat verbanden, verschillende pleisters ( waar de bijsluiter uitgehaald is). En een zak pampers( die werd het enthousiast uit de doos gehaald en kreeg een mooie plek op de kast). Gisteren is er dan een hele vrachtwagen uit Nederland aangekomen. Alle verpleegkundigen stonden opgewonden vanop de verschillende balkons de "nieuwe" stoelen en bedden te bewonderen.

Dit weekend was het Divali feest. Divali is een lichtjes feest ter ere van Maha Laksmi, Godin van het licht. Vandaar wordt het feest ook wel het "lichtjes feest" genoemd. Het is een hindoestaans feest. Eigenlijk is het een 3 dagen durend feest. Het tijdstip van het Divali is berekend volgens de stand van de maan in de Hindoe maand ( oktober-november). Dus op de donkerste nacht van de maand. Vrijdagavond waren er verschillende optochten in de stad. Samen met Lindy en Linda ben ik naar de kwattaweg geweest. Daar was een heel grote optocht. Mooi versierde wagens en auto's met heel veel lichtjes. En alle mensen die mee stapten hadden een lampion bij. Mooi om te zien. Op de wagens zaten vrouwen in sari gekleed. Heel veel toeschouwers. We werden uitgenodigd om mee te stappen maar na een paar kilometers kregen we het een beetje te warm en we waren nog helemaal niet op de helft ( het ging heel traag vooruit.) Maar gelukkig zag Linda een vriendin van haar op een wagen staan en wij mochten mee... Leuk, mooie lichtjes, en veel shri krishna liederen. Helaas deed de stroom generator het opeens niet meer zodat we opeens in het donker op de wagen zaten... dan zijn we maar vertrokken want het duurde echt zo lang...
De zaterdag werd Divali in familiale kring gevierd. Vooral veel eten( maar wel vegetarisch), en overal lichtjes.
Velen kunnen er weinig over vertellen daarom kreeg ik vrijdag op het werk de krant onder mijn neus geschoven met de nodige uitleg . Daar stond in dat de bedoeling van de lampjes is dat de duisternis uit het huis verdwijnt en het licht brengt geluk wendt en onheil wegdrijft. Daarom waren zaterdagavond alle huizen, balkons en erven verlicht met lampjes, fakkels en kaarsjes.

Vandaag een extra dagje vrij want het is hier een feestdag. Einde van de ramadan. Iedere religie viert hier zo zijn eigen feesten en iedereen feest mee..

Na een dagje werken zit ik even mijn mails te lezen in een protestanse kerk. Een mooi gebouw, helemaal bewaard hoe het vroeger was ( oud planfond, zuilen, haken van de lichten) enkel aan de binnenkant hebben ze er een internetcafe, computer herstelplaats en een computerwinkel van gemaakt.

Ik wil jullie ondertussen ook even op de hoogte houden van de Surinaamse uitspraken.

- Als het verkeerslicht niet op rood staat, dan is het groen. ( groen werkt meestal niet)
- Als Surinamers op 1 been dansen dans dan op 1 been mee. Als ze daarna op 2 dansen, dans dan op 2 mee. ( een nadenkertje e )
- Als je in Suriname omkomt van de honger dan was je te lui om te eten.

Woensdag voormiddag om 11 was het diploma uitreiking voor de A verpleegkundigen, operatie assistenten en de anesthesie assistenten. De uitreiking gebeurde in de refter van de internen. Als je je diploma hebt dan moet je een ander pak aandoen. Het witte shortje met opgetrokken witte kousen wijst blijkbaar op het feit dat je stagiaire bent. Eens je je diploma hebt dan mag je een broekpak, of rok aan maar met ergens blauwe strepen op en bruine kousen maar wel witte schoenen.
11 u stipt begon de ceremonie. Hier en daar een speech, en daarna de eed aflegging. De directrice las een tekst voor en daarna moest iedere verpleegkundige als hun naam afgeroepen werd luid en duidelijk zeggen dat hij beloofde zich aan de eed te houden, met daarbij het linkerhand in eedpositie ( zoals de directrice het noemde). Naast hun diploma krijgen ze ook een speciaal speltje dat je verpleegkundige bent in Suriname en moet je iedere dag ophebben. ( heel mooi hoor, ben er stiekem een beetje jaloers op) Allemaal heel plechtig! Zelfs de TV was er. Hier zenden ze de hele diploma uitreiking dan waarschijnlijk uit op TV. Helaas heb ik geen TV. Als laatste kwam de directrice aan het woord. Ze wou even de afgestudeerden erop wijzen dat het ziekenhuis hun opleiding betaalt had en dat ze dan ook verwachten dat je minimaal 5 jaar voor hen werkt. Als soort van terug betaling van je studie. Als je dat niet doet en vroeger ergens anders gaat werken dan hangt daar een sanctie aan vast. Maar iedereen werd toch van harte gefeliciteerd!!
Als laatste werden er heel veel cadeautjes uit gedeeld. De verantwoordelijke was een beetje beschaamd over de hoeveelheid. Maar geef toe een DVD speler, eenpaar potten en een parker balpen met je naam op is toch mooi om te krijgen. En de 3 slimste kregen een fiets, "trendy halsketting" en een geldprijs. Geef toe ze hadden niet te klagen. Maar ze hadden nu eenmaal en paar goede sponsers gevonden...
Van iedere groep moest er een persoon een dankwoord uitspreken. De persoon van de operatie assistenten was goed voorbereidt ze wees haar leidinggevende personen erop dat zij verantwoordelijk zijn dat iedereen het ziekenhuis verlaat. Een schouderklopje zou beter staan dan een boos gezicht... zo eindigde zei haar speech.

Liesbet die het niet meer leuk vindt...




Iris en ik aan de Cola-kreek



Remie en Borgoe Mathieu met de leguaan die van het dak viel

Joyce met kleindochter Rani

Klik hier voor foto's.

Op 1 oktober ben ik intern in het ziekenhuis gaan wonen. Iedereen op het werk enthousiast want zo moet het in feite een beetje/ verwachten ze van een buitenlander. Bijna iedere buitenlandse collega woont daar. Ook al had ik beslist om daar te wonen, toch komen ze aandraven met van die cowboy verhalen over wat er allemaal s nacht gebeurd om mij toch maar te overtuigen. Eerst en vooral wil ik iedereen gerust stellen, ik loop hier nooit alleen over straat rond als het donker is. De taximannen van de Tourtonnestraat kennen me al...
Het gebouw ( waar mijn kamertje is) is een klein appartements gebouwtje met ongeveer 18 kamers en enkele kantoortjes. In 3 verdiepingen. De grote van de kamer valt goed mee. Een ruime eenpersoonskamer zoals ze het zelf omschrijven. Een bed met muskietnet, een bureau, 2 stoelen, grote kast, kleiner kastje, lavabo, 2 rieten zeteltjes en tafeltje. Allemaal zeer gezellig. op de gang zijn er per verdiep 2 toiletten en 3 douches.( met enkel koud water. Is hier trouwens overal zo, t is even wennen maar zeer verfrissend in die warmte.) en een washok ( met een wasbak en draden, leve de handwas!), en een koelkats die overvol zit. Misschien kunnen jullie het je allemaal moeilijk voorstellen maar er zijn foto's op komst.
We wonen hier met 3 buitenlandse verpleegkundigen en de rest zijn afgestudeerde Surinaamse verpleegkundigen. Velen wonen er al jaren omdat het zo gemakkelijk is, in de tuin van het ziekenhuis. 4 kamers verder woont er zelfs een heel oud vrouwtje. De kamers van mijn buurmensen staan overvol. een televisie, frigoboxen,een wasmachine, radio,... noem maar op. Wie afgestudeerd is en op eigen bennen wil staan blijft hier gewoon wonen. Voor hen is het de goedkopste manier want je krijgt 3x/dag eten en de huur wordt gewoon van je maandsalaris ingehouden. Appartementjes zijn in de stad bijna niet te huur. Als ze te huur staan dan is het meestal voor buitenlanders en moet je in euro betalen(ongeveer een maandloon). Om een huis te kunnen kopen moet je heel veel lenen en zeer grote intresten terugbetalen.
Ook stagiaires ziekenverzorgsters en verpleegkundigen kunnen intern wonen. Die zitten in een ander gebouw aan de overkant van het tuintje. Ze hebben een mini kamertje , maar wel een gezameljke zitruimte. En er gelden heel veel regeltjes daar. Bij ons gelukkig niet. De zijdeur sluit om 20u maar daarna kan je gewoon via de hoofdingang binnen, langs de portier.

Intern wonen heeft zo zijn voordelen. Ik kan lang uitslapen. Een dagdienst begint van 7u tot 15u. Vanaf 6u45 kunnen we iets eten in de eetzaal. Om 10u wordt dan deftig ontbeten. Iedereen schaft hier rond die tijd. De middag dienst is van 14u tot 22u( dus snel thuis) en de nachtdienst, je begint tussen 21u en 21u30( wanneer het jou best past) Deze uren zijn allemaal een beetje ruim genomen want als de overdracht gedaan is mag je naar huis. Meestal dus vroeger. Tenminste als je collega op tijd komt... Vanaf 12u30 kan je warm eten. Het staat klaar in metalen bordjes met een schaaltje over. De bedoeling om het warm te houden maar helaas...
Wat krijgen we hier te eten? S morgens, boterhammen en pistolets (puntjes) met confituur, pindakaas of vlees. S middags, meestal rijst of casave, kip, vis of rund, veel bladgroenten en een stuk fruit.( goede afwisseling) en s avonds weer boterhammen en puntjes met beleg.

Er is vandaag iets mis met het internet hier, vandaar komt er volgende week meer nieuws over mijn nieuw verblijf en het ziekenhuis

In het regelment voor de werknemers in het ziekenhuis staat letterlijk dat men goed moet ontspannen in het weekend. Zodat je de maandag weer fris aan het werk kunt. Dus als het moet, dan doen we dat!
Vorige week zaterdag morgen ben ik met Linda( Nederlandse collega), Maya, Wouter, Joost en Maaike ( mensen waarmee ik naar Brownsberg ben geweest) naar de grote houten kathedraal geweest. Stipt om 10u begon de rondleiding. Een oude man rattelde aan 1 stuk door over het gebouw en slingerde vooral veel jaartallen naar ons hoofd. Mooi was het. Er woont een uil( aan de braakballen te zien), vleermuizen, een papegaai,... Helaas is het gebouw enorm vervallen. Er staan steigers in om de Katedraal recht te houden. Enkele jaren geleden had Nederland heel veel geld geschonken om het te renoveren maar helaas, bepaalde mensen hadden andere plannen met het geld waardoor de kathedraal alleen maar verder in verval is geraakt. Maar nu zouden ze in oktober beginnen met renoveren. Ik ben benieuwd. Van op de toren is het prachtig. Je ziet de hele stad. Mooi is het, palmbomen, mooie houten huizen, vervallen huizen, de rivier,...
In de middag ben ik dan samen met Linda en Lindy ( nederlands meisje) naar de dierentuin geweest. Volledig heraangelegd volgens mij, want 2 jaar geleden was het echt in verval. Mooie kooien met typisch surinaamse dieren in . Lege kooien zijn er niet. Als er toch eentje zou kunnen leeg staan, dan steken ze er een kip in.

Om het regelment goed na te leven ben ik zondag middag een middagje gaan zwemmen met Iris ( meisje die ik op het vliegtuig leerde kennen). Wat zwemmen in warm water , zitten, aan de toog gekapte bout eten (ook wel stukjes kip genoemd). Daar werd het al snel gezellig. Veel nederlandse studenten komen er zwemmen maar ook veel Surinaamse mensen. Voor je het weet sta je er met veel mensen te kletsen.

Dit weekend opnieuw uitrusten en vooral genieten van alles. Dit begon al vrijdagavond met een gezellig avondje spaghetti eten bij Iris.
Zaterdag dan maar helemaal uitrusten in colakreek. Om 9 u kwam Frank ( een vriend van Iris) me ophalen. Met de hangmat onder de arm opweg. Na anderhalf uur rijden waren we er. Een gezellig vakantie oord voor vooral surinaamse famillies. Het is een domein waar veel bomen staan, houten hutjes, speelpleintes, ... en een kreek met bruin water. Het water heeft de kleur van cola, vandaar de naam. het kleur komt door de vele blaadjes die van de bomen in het water vallen. Iedereen die daar komt brengt zijn hangmat mee. Al snel hing het hele domein vol hangmatten. Een dagje uit voor surinamers staat gelijk met veel eten en drinken. Hele potten en pannen vol, frigoboxen vol ijs en drank worden erheen gesleurd. Maar ook 3 delige stereo instalaties, grote boxen, gitaren, ... Hun vogeltje met kooitje, kortom alles wat je maar kan denken. De hele familie gaat dan mee, van baby tot hoogbejaarde oma. Een dagje cola kreek = wat baden (of hangen in water, zwemmen kan je niet echt) in de kreek, eten( dat doen surinamers zeer veel) slapen in de hangmat, en terug naar huis. De dag was snel om. Nog even via de voetbal van Iris haar huisgenoot. Maar dat duurde ons te lang ( ze spelen hier 3x een half uur. Ik ken er niets van maar lijkt me toch bizar) dus hebben we dan nog maar eens wat baantjes gezwommen in het chloorzwembad in het sportcomplex.
Zondag is opruimdag, verhuisdag en nog wat praten met de andere gasten in de wicherstraat. Het gezellige studiootje van Joyce ruil ik in voor een kamer in de tuin van het ziekenhuis. Daar woont Linda en een collega ook al, dus het zal er wel leuk worden.